Waarom je nooit een discussie kan winnen van Wilders
Ik ben een blonde snol in een glazen bol. Een wegkijker, een moslimknuffelaar. Dat waren de – voorspelbare – reacties nadat ik in een debat met SGP-voorman Kees van der Staaij hun Islammanifest onethisch noemde. Onethisch, omdat het precies de twee sporen verdiept waarin wij als samenleving zijn vastgelopen: polarisatie en feitenvrijheid. Met nog enkele weken te gaan voor de verkiezingen, vrees ik dat ik deze discussie niet ga winnen, omdat deze discussie niet vált te winnen.
De problemen die we in ons land en in veel andere westerse landen hebben zijn veelomvattend en complex. De financiële crisis en de manier waarop daarmee is omgegaan, hebben bij veel mensen diepe sporen nagelaten. De vluchtelingencrisis die daarop volgde en de manier waarop daarmee is omgegaan draaiden het laatste beetje vertrouwen in goed leiderschap de nek om. Daarnaast heeft globalisering de wereld onherkenbaar veranderd; veranderingen waarvan met name een kansrijke bovenlaag heeft geprofiteerd, die steeds comfortabeler kon leven en zich een open en kosmopolitisch wereldbeeld kon veroorloven.
De negatieve gevolgen van globalisering én de nasleep van de financiële crisis werden door een andere groep gedragen en gevoeld. Die laatste groep voelt zich in de steek gelaten in een wereld die ze niet meer herkent - en juist van hen wordt solidariteit verlangd met dit nieuwe wereldbeeld. Dit in twijfel trekken, omdat je de leiders niet meer vertrouwt, omdat je het zwaar hebt, of omdat het je allemaal te snel gaat, wordt door de eerste groep met morele superioriteit beantwoord: je bent op z'n best een plattelander, en op z'n slechtst een racist. Eindresultaat is dat er nu twee overheersende emoties zijn: fuck the system en angst voor meer verandering.
Wilders beantwoordt precies aan deze emoties – net als de SGP met haar Islammanifest. Maar zijn voorstellen zijn onzinnig, voor alle betrokkenen. Ze lossen de problemen van de tweede groep niet op en zijn onmenselijk richting de gekozen zondebok: nieuwkomers, migranten, of alles wat afwijkt van 'normaal'. Als het hele huis in slechte staat is, los je dat niet op door op één kamer in te zoomen. Maar als je het gesprek wil verbreden door dat te zeggen, ben je een wegkijker, durf je niet te benoemen dat er iets mis is in die kamer. Zoals ik al zei: een discussie die niet te winnen is.
Het is desastreus dat we geen goed alternatief voor Wilders hebben. Mensen als Rutte en Van der Staaij die de Wilders-achterban naar de mond praten, mensen als Pechtold en Klaver die de kosmopolitische stedeling in zijn wereldbeeld paaien, de PvdA die zijn ziel heeft verkocht in respons op de financiële crisis, Buma met zijn achterhaalde appèl op moreel leiderschap. Ik weet dus niet wat ik ga stemmen. Wat ik wel weet is dat ik mijn rug recht wil houden in deze makkelijke zondebok-retoriek, die leidt tot wat we elders in de wereld zien: met een sloophamer die ene kamer aan gort slaan.
En dan? Dan zijn we niet alleen slechter af, maar verkwanselen we onze fundamentele waarden en leggen de toekomst in handen van een destructieve, autoritaristische leider. Omdat we in een simpel antwoord op een complexe vraag geloofden.
Nu je er toch bent…
…hebben we een verzoek. Steeds meer mensen lezen de artikelen op brainwash.nl, zijn geabonneerd op onze nieuwsbrief en podcast, kijken en luisteren naar onze programma’s op radio en televisie. Brainwash behandelt de grote vragen van nu. Om dat te kunnen blijven doen, hebben we jouw steun nodig.
We leven in een tijd van extremen. Een tijd waarin media vooral oog hebben voor tegenstellingen en conflict, terwijl de werkelijkheid vaak veel genuanceerder is. Brainwash helpt je om je kaders zelf in te kleuren. We geven geen pasklare antwoorden, maar onverwachte inzichten en vooral veel stof tot nadenken.
Brainwash is onderdeel van omroep Human. Zonder Human, geen brainwash.nl, geen nieuwsbrief, geen podcast, geen… Nou ja, je krijgt het idee. Word dus nu vriend van Human, dat kan al vanaf 7,50 euro per jaar − het duurt maar een paar minuten. Dankjewel!
Ja, ik word vriend van Human
Met De Wijze Stemmer helpt Brainwash je om je politieke soulmate te vinden. Is het Karl Marx, Confucius, Ayn Rand, of één van de andere denkers? Deze dode denker geeft je advies voor de Tweede Kamerverkiezingen op 15 maart.
