Kunst geneest, maar een praktisch medicijn is het niet
Kan kunst genezen? Volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie dat begin deze maand verscheen wel. Na analyse van 900 bestaande wetenschappelijke publicaties stellen de onderzoekers dat kunst bijdraagt aan mentale en fysieke gezondheid – én dat vaak goedkoper en efficiënter doet dan medicijnen. Het persbericht van de VN noemt voorbeelden: jonge kinderen die 's avonds worden voorgelezen slapen langer en hebben de volgende dag betere concentratie op school; theaterlessen kunnen jongeren in moeilijke situaties helpen om weloverwogen beslissingen te maken; luisteren naar muziek helpt mensen met dementie het geheugen verbeteren.
Kunst als therapie, dus. De Britse populaire filosoof en oprichter van The School of Life Alain de Botton zag de potentie ook al eens. Hij schreef samen met filosoof John Armstrong een bestseller onder die titel. In 2014 mocht hij een 'therapeutische' expositie samenstellen in het Rijksmuseum; knalgele post-its met praktische levensadviezen hingen tot in de Eregalerij bij de schilderijen.
De Botton vat kunst soms wat al te letterlijk op als pleister die je op de wond kunt plakken: een zonnig schilderij geneest je van een winterdepressie, een opgeruimd kerkinterieur van Saenredam helpt je herinneren niet elk uur je e-mail en Twitter te checken.
Dat is een wat al te simpele voorstelling, schreven ook recensenten over de expositie. Wie met een gekneusde arm, gebroken hart of ernstige depressie bij een schilderij te rade gaat, kan lang staan wachten. Kunst heelt, maar niet zo eenvoudig. Er is meer voor nodig.
Tekst loopt door onder de video.
Interview And then we danced (2019).
Voor de jonge talentvolle danser Merab in de film And Then We Danced is traditionele Georgische volksdans zijn lust en leven. Hij repeteert, tot bloedens toe, voor een auditie voor een belangrijke rol bij het Nationaal Dansensemble. Wanneer hij vervolgens verliefd wordt op een mannelijke mededanser komt hij in de problemen. Homoseksualiteit is voor veel Georgiërs nog een groot taboe (dat werd door de film nog eens bewezen: bij de première in de Georgische hoofdstad Tbilisi braken rellen uit toen honderden betogers probeerden te voorkomen dat de film vertoond zou worden).
Prachtig in And Then We Danced is de manier waarop de strenge officiële repetities worden afgewisseld met momenten waarop Merab voor zijn plezier danst: in de club, op een huisfeest, gewoon zomaar.
Na een aantal dieptepunten slaagt Merab erin om het keurslijf te doorbreken en alles wat hij beleefd heeft om te zetten in één intense slotdans. In een van de mooiste filmscènes van het jaar danst hij niet omdat hij het zo wil, maar omdat hij niet anders kan. De dans is zijn enige uitlaatklep.
In die scène wordt de helende kracht van kunst zichtbaar: niet als remedie op doktersrecept, maar wanneer het je totaal begeestert.
Nu je er toch bent…
…hebben we een verzoek. Steeds meer mensen lezen de artikelen op brainwash.nl, zijn geabonneerd op onze nieuwsbrief en podcast, kijken en luisteren naar onze programma’s op radio en televisie. Brainwash behandelt de grote vragen van nu. Om dat te kunnen blijven doen, hebben we jouw steun nodig.
We leven in een tijd van extremen. Een tijd waarin media vooral oog hebben voor tegenstellingen en conflict, terwijl de werkelijkheid vaak veel genuanceerder is. Brainwash helpt je om je kaders zelf in te kleuren. We geven geen pasklare antwoorden, maar onverwachte inzichten en vooral veel stof tot nadenken.
Brainwash is onderdeel van omroep Human. Zonder Human, geen brainwash.nl, geen nieuwsbrief, geen podcast, geen… Nou ja, je krijgt het idee. Word dus nu vriend van Human, dat kan al vanaf 7,50 euro per jaar − het duurt maar een paar minuten. Dankjewel!
Ja, ik word vriend van Human
